Bu gün görkəmli inqilabçı Ənuşirəvan Qəni oğlu İbrahiminin anım günüdür.

İran Xalq Partiyasının (Hizbe Tudeye İran) katibi və İran Xalq Partiyasının o dövrdə İcraiyyə Komitəsinin üzvü Ənuşirəvan İbrahimi şəhrivər ayının 22 - də 1366 - cı ildə (sentyabr ayının 13 - də 1987 - ci ildə) şəhid olmuşdur.Bu mübariz partiyaçı və Azərbaycan xalqının fədakar oğlunun inam və əqidə köklərini qurutmaq üçün İran İslam Cumhuriyyətinin vəhşisifət hakumiyyəti çox çalışdı.

Lakin bütün həyatını dərin inqilabi və insanlıq düşüncələrilə, azadlıq, sülh və vətənpərvərlik arzuları ilə başa vurmuş bir insanın varlığını yox etmək mümkündürmü?

Ətraflı

ÖLMƏK VAR DÖNDMƏK YOXDUR

Xalqımızın azadlıq yolunda götürdüyü böyük qədəmin həqiqi mənasını dərk etməkdən aciz olan Tehran azadixahları iki əsasi məsələdə bizə öz əqidələrincə böyük irad tapmışlar. Bunlardan biri, Azərbaycan dili, ikincisi isə azərbaycanlıların milliyyətidir.

Bu iradı biz özlərini azadixah adlandıran mürtəcelərin hamısından eşitmişik və cavabımız da çox sadə olmuşdur.Azərbaycanlı fars deyil və fars dilini azərbaycanlının əksəriyyəti başa düşə bilmir.Güclə o dili azərbaycanlılara təhmil etmək ola bilməmiş və olmayacaqdır.

Azərbaycanda elə ev tapılmaz ki, onun əhalisi azərbaycanlı olsun, amma Azərbaycan dilindən başqa bir dil ilə danışma…

Ətraflı

21 AZƏR ŞƏHİDİ TEYMUR MƏDƏDİ

Görkəmli fədai Teymur Mədədi 1280 - cı şəmsi ilində (miladi 1901 - ci il)  Azərbaycanın Gərmrud mahalının Vərzeqan kəndində yoxsul kəndli ailəsində anadan olmuşdur.

İranın hər tərəfində hökm sürən ərbab - rəiyyətlik münasibəti, rəhmsiz feodal istismarı Teymur Mədədini də hələ cavan yaşlarında mövcud quruluşdan narazı olanlar sırasına çəkib gətirmişdi.İctimai quruluşun törətdiyi maneələr onu da öz istedadından istifadə etməyə, öz zəhmətinin bəhrəsindən faydalanmağa qoymamışdır.O oxuyub savadlanmaqdan məhrum olmuş, torpağı olmadığı halda iş də tapa bilməmiş və nəhayət, vətənini tərk edib başqa kəndlərə, şəhərlərə getməli olmuşdur.Həmin bu vəziyyət onun müxtəlif şəhərlərin ka…

Ətraflı

Azərbaycanın sərvəti Azərbaycanda qalmalıdır

Bizim möhkəm və əməli şüarlarımız millətimizin məhvinə çalışan düşmənləri acıqlandırıb onları divanələr kimi mənasız hərəkətlər büruzə vermək və məntiqsiz sözlər danışmaqda davam etdirməkdədir.

Eşitdiyimizə görə Seyid Ziya dəstəsi və Azərbaycana vəkillik etmək istəyən beş - üç yalançı pəhləvan axır vaxtlarda sadəlövh və heç bir siyasi iş ilə əlaqəsi olmayan bazar camaatını çəkib Tehrana aparmağa çalışırlar.Biz əlbəttə evini, zindəganlığını kəsbi - ticarətini tərk edib Tehranda mürtəce farsların təhqirləri və təhqiramiz hərəkətlərini öz xalqının qardaşlığına tərcih verən adamların getməsindən çox da təəssüf etmirik.Onlar çox tez bir zama…

Ətraflı

HAMIYA, HAMIYA, HAMIYA

Əziz həmvətənlər!

Tarixin öhdəmizə qoyduğu şərəfli və iftixarlı vəzifələrimizi bu günədək başıucalığı ilə yerinə yetirib nüfuzlu firqə, milli hökumət yaratmaq arzusuna nail olmuşuq.Bu yolda xalq ayağa qalxıb var qüvvəsilə çalışmışdır.Azərbaycanda bir şəhər, bir kənd, bir məhəllə, bir ev, bir oba tapılmaz ki, onun adamları öz qanuni haqqını almaq yolunda fədakarlıq göstərməmiş olsun. Xalqımızın düşmənləri belə, onun yaratdığı böyük nəhzəti inkar etməkdən acizdirlər. Minlərlə kişi, arvad və qocalarımız Məclise - Milli seçkisində göstərdikləri əlaqə və hissiyyat milli azadlığımızın bünövrə və əsasını təşkil etmişdir.İndi artıq Azərbaycan Milli Hökuməti bir həqiqətdir.Onun davam və yaşaması bütün dünyanın ədalət…

Ətraflı

HARA VƏ NƏ ÜÇÜN GƏLİRLƏR?!

Altı ay tamam hiylə, kələk və macəraçılara yaraşan hoqqabazlıq ilə qazanmağa çalışan peşəkar mürtəcelər nəhayət özlərinin həqiqi simalarını aşkara çıxarmağa məcbur oldular, "hosen niyyət, həlle mosalemət amiz" ebarətini bol - bol xalqa sırıyıb pərdə dalında yeni macəraları hazırlamağıa çalışanlar və dövlət başçısı özünün son sözlərini dedilər.

Dövlətin axırıncı bəyannaməsi bütün dünyanı güldürəcək qədər yüngül və eyni halda məkrli idi.

Hamı bilir ki, biz Zəncanı neçə gündür ki, təxliyə etmişik.Bu iş müharibə nəticəsində olmamışdır.Bunu etdiyimiz zaman heç bir xüsusi mülahizə ortada yox idi.Biz imza etdiyimiz bağlaşmanı…

Ətraflı

SON SÖZ

Axırda Tehran hökuməti öz mahiyyətin zahirə çıxartdı.Biz əvvəldən də ona inanmamışdıq.Biz bilirdik ki, illər boyu İran xalqlarının qanını soran mürtəcelər heç bir zaddan azadlıqdan artıq qorxmurlar.Buna görə də azadlığı boğmaqdan çəkinməyib fürsət gözləməkdədirlər.Biz hər cür fədakarlıq və güzəştlərə hazır olduq.Biz istəyirdik ki, daxili müharibə atəşini qızışdıran mürtəcelərin bəhanəsi kəsilsin, biz istəyirdik sülh şəraitində azadlığı bütün İranda ümumiləşdirək.Lakin mürtəcelər şum fikirlərindən sərf - nəzər etmədilər və axırda Zəncanda vicdansız hərəkətləri gətirməklə öz əllərini bütün dünyaya oxutdular.

İndi bun…

Ətraflı

Böyük xalq yığıncaqları

Şəhərlərimizdə əyalət və vilayət əncümənləri təşkili və məclis şeçkilərinin başlanması xüsusunda bəhs etmək üçün böyük xalq yığıncaqları dəvət olunmuşdur Bu yığıncaqlara xalqlmızın doğma rəhbəri olan firqə təşkilatı nəzarət edir.Aldığımız məlumata görə, qəsəbə və dehestanlarda da nəzərə çarpmaqdadır.

Bununla Azərbaycan xalqı özünün diri bir millət olduğunu sübut etməkdədir.Tehran hökumətinin cahil və nadan məmurları firqə təşkilatından sonra onun kəndlərdə qol - budağını kəsmək üçün insanlığı təhqir edən vəhşiyanə tədbirlərə əl atdılar.Xoşbəxtanə onların təşəbbüsü firqəmizin xeyrinə tamam olub, kənd camaatını bizə yaxınlaşdırır və bu vasitə …

Ətraflı

Səttar xanın heykəlinin qoyulması

Azərbaycan Məclisi Millisinin Səttarxan, Bağırxanın mücəssəmələrinin nəsb edilməsi və müstəbid Rzaxanın mücəssəməsinin götürülməsi haqqında 6 nömrəli qərarı:

1- İran xalqının azadlığını ortadan aparıb Azərbaycanı bərbad hala salan və mənhus Rzaxanın mücəssəməsini Gülüstan bağından götürüb onun yerində Səttarxan Sərdari - millinin mücəssəməsi nəsb edilsin və Gülüstan bağı sərdarın adı ilə adlandırılsın.

2- Azərbaycan məşrutə tələblərinin və mücahidlərin məhkum tarixi səngərlərindən olan Ərk qalasının yanında Bağırxan Salari - millinin mücəssəməsi nəsb edilsin.

Bu qanun Azər ayının 30 - da 1324 -…

Ətraflı

21 AZƏR HƏRƏKATININ ŞƏHİDİ DANİL YUŞİA

Çoxmillətli vətənimizin karxanalarında işləyən kargərlər, tarlalarda çalışan fars ya azərbaycanlı, gilək ya bəluc, assurilərdən, yəhudilərdən, kürdlərdən və s. millətlərdən asılı olmayaraq əsasən bir dərəcədə istismar olunurlar. Bunlardan hər biri istismara, torpaqsızlığa, zülmə və məhrumiyyətlərə qarşı etiraz etdikdə hakim təbəqənin bütün cəbr vasitələri tam kəskinliklə onlara qarşı çevrilir.Azadlıq və demokratik hüquqlar uğrunda, milli hüquq yolunda atılan hır bir addım , sadəcə olaraq maddi vəziyyətin yaxşılaşdırılması və işlə təmin olmaq üçün fəaliyyət itaətdən boyun qaçırmaq, mövcud quruluşa qarşı cinayət hesab edilərək amansız surətdə terror və təqib edilir. Zəhmətkeşləri istisma…

Ətraflı

ŞEYX MƏHƏMMƏD XİYABANİNİN ABİDƏSİNİN

AÇILIŞI MÜNASİBƏTİLƏ

Şeyx Məhəmməd Xiyabani kimi şəxsiyyətlər meydana çıxmaqla xalqın fikrinin və milliyətinin meydana çıxmasını təmin edir.Azərbaycan əgər iftixar edirsə, azərbaycanlılar özləri o iftixaratı təmin edirlər.Sərdari Milli Səttarxan, Bağırxan və Şeyx Məhəmməd Xiyabaninin məşrutə barəsində götürdükləri qədəmlər heç bir vaxt yaddan çıxa bilməz.Hər vaxt Azərbaycanın və Təbrizin adı zikr olunur, onların iftixarlı adı da araya gəlir.Xalq Azərbaycan adına, onlara da etiramla baxır. Biz gərək onların asarın əbədiləşdirək.Xüsusən Şeyx Məhəmməd Xiyabaninin asarı çox qiymətlidir.Səttarxan Sərdari Milli əgər silah gücü ilə Azərbaycanın adını ucaldıb, Şeyxin alimanə nitqlərinin bu …

Ətraflı

ŞEYX MƏHƏMMƏD XİYABANİ

Ş.M.Xiyabani 1258 - ci ildə (1879 miladi)

Təbriz yaxınlığında olan Xamnə qəsəbəsində orta tacir ailəsində anadan olmuşdur.Şeyx Məhəmməd gənclik dövründə dini təhsil almış, atasının ticarət işlərinə kömək göstərmiş, Rusiyaya səfər etmiş və nəhayət, ictimai,fəlsəfi elmlər sahəsində geniş mütaliə ilə məşğul olmuşdur.İstibdad və imperializm zülmünü öz gözləri ilə görən, xalq kütlələrinə yaxın olan, onların ictimai və iqtisadi çətinliklərini, dərdlərini, hüquqsuzluqlarını ürək ağrısı ilə hiss edən Xiyabani də XX əsrin əvvəllərində yüksələn xalq hərəkatına qoşulur.O, Səttarxan və Bağırxanın başçılıq etdikləri hərəkatda həm əlində silah döyüş meydanlarında, həm də küçə nümayişlərində, minbər və tribinalarda, məcl…

Ətraflı

FİRQƏ VƏ DÖVLƏTİN ƏSAS MƏSƏLƏLƏRİ HAQQINDA MƏRKƏZİ KOMİTƏNİN ÜMUMİ İCLASINDA

Mərkəzi Komitənin keçmiş ümumi iclası nə şərait altında toplanmışdı?

Mərkəzi Komitənin keçən ümumi iclası ağır bir vəziyyətdə təşkil olunmuşdu. O vaxt kəndlilər və firqə şöbələri jandarm cəlladları vasitəsilə böyük təzyiq və fişarlara məruz qalmış idi. Gündə yüzlərcə kəndli jandarm zülmündən fərar edib firqə komitəsinə pənah gətirir, oradan imdad və kömək tələb edirdilər. Zindanlar, cürbəcür bəhanələr üzrə toqif edilən kəndlilər ilə doldurulmuşdu. Balaxərə bütün dövlət dəstgahı bizim milli hərəkatımızı boğmaq üçün ayağa qalxmışdı. Tehran hökuməti firqə təşkilatını mənhəl etmək, firqəmizin rəhbərlərini öldürüb meydandan …

Ətraflı

21 AZƏR ŞƏHİDİ MİRZAĞA TOHİDİ

Çox isti keçən yay ayları idi.Azərbaycanın bir çox məntəqələrində olduğu kimi, Əcəbşirdə də bağçılığın qızğın iş mövsümi başlamışdı.1322 - ci ilin (1943) yayı kəskin siyasi fəaliyyət mövsümi kimi də fərqlənirdi. Seyid Ziyaəddin Təbatəbai, Əli Dəşti, Emami və sairə bu kimi mürtəcelərin tərəfdarları ilə mütərəqqi qüvvələr arasındakı kəskin ideoloji mübarizə qızğın mübahisələrə, hətta bəzən qızğın münaqişələrə də səbəb olurdu. Arada milli və sairə adlı irtica hizblərin Əcəbşirdəki mollalar, ərbablar və jandarm qüvvələri tərəfindən müdafiə olunmaları bu münaqişələri daha da mürəkkəbləşdirir və çətinləşdirirdi.Bütün bunlara baxmayaraq Hizbe -Tudeye İranın hələ 1321 - ci ildən (1942) təşkil tapmış…

Ətraflı

Azadlıq yolunun mübarizi şəhid Rəhim Səməd oğlu

Ölkənin hər tərəfində olduğu kimi Ərdəbilin Kəhrəlan (Kəlxoran) kəndində kəndlilər ilin yarısından çoxunu küçələrdə, evlərdə, çöldə ağac kölgəsində oturub söhbət etməklə keçirirdilər.Burada da sənaye, texnik, tərəqqi və mədəniyyət ocaqları yox idi.Gerilik, işsizlik və yoxsulluq bu kəndin də başlıca cəhətlərindən idi.Ona görə də kəndlilər öz aralarında söhbət edərkən məxsusən bu məsələlərə toxunardılar.İstər - istəməz bu fəlakətlərin səbəbi də qismən ortaya çıxardı. Torpaqsızlıq, maliyyat və bəhrənin ağırlığı, maliklərin, dövlət məmurlarının ardı - arası kəsilməyən tələbatı kəndlilərin əksəriyyətini narahat edən təhmilat idi.Söhbət bu yerlərə çatanda Rəhim daha ətraflı danışardı.Tor…

Ətraflı

Azadlıq yolunun mübarizi - FORUĞ NURİ

Uti kəndi Əhər yaxınlığında yerləşən yaşayış məntəqələrindən biridir.Qaradağın bir çox kəndləri kimi burada da irtica ilə azadixah qüvvələr arasında tez - tez toqquşmalar baş verirdi.Kəndin kənar küçələrindən birində olan Foruğ Nurinin evi isə azadixahların, feodal özbaşınalığı və jandarm cinayətkarlığından təngə - zara gəlmişlərinin bir hissəsinin toplaşıb məsləhətləşdiyi bir yer idi. Foruğ Nuri oğlu vətənini və xalqını ürəkdən sevən, inqilabi ruhda yaşayan mübariz bir adam idi.O, istər bu kənddə, istərsə başqa kəndlərdə bəylərin, mübaşirlərin və jandarmaların törətdikləri cinayətlər haqqında izahat işləri aparır, kəndliləri ədalətsizliyə qarşı mübarizəyə, bu mübarizədə başqa azadixah qüvvələrl…

Ətraflı

21 AZƏR ŞƏHİDİ HƏSƏN ZƏRBƏLİ OĞLU

Həsən Zərbəli oğlu 1271 - ci ildə (1892) Muğanda kəndli ailəsində anadan olmuşdur.O, molla məktəbində təhsil aldıqdan sonra hələ kiçik yaşlarından əkinçiliklə məşğul olur.Atası vəfat etdikdən sonra isə ailənin bütün ağırlığı onun boynuna düşür.Həsən sonralar Biləsuvara köçür və nəhayət, iş və çörək dalınca başqa şəhərlərə də getməli olur.Ölkənin ayrı - ayrı şəhər və kəndlərində fəhləlik və muzdurluq edərək işlədiyi zaman zəhmətkeşlərin mövcud müstəbid rejim əleyhinə apardıqları mübarizə ilə yaxından tanış olur.Bir çoxları kimi o da məhrumiyyətlərə və zülmə qarşı mübarizə aparanların sırasına qoşulur. 1322 - ci ildə (1943) xalq hərəkatının şiddətləndiyi bir dövrdə Biləsuvarda olan Həsən z…

Ətraflı

ŞƏHİD MƏHƏMMƏDHƏSƏN RƏZZAQİ

Xalqımızın azafşdlığı, vətənimizin istiqlalı uğrunda imperializmə, səltənət dəstgahına qarşı aparılan mübarizə tariximiz xalqın mərd oğullarının fədakarlıq və qəhrəmanlıqları ilə zəngindir.Bu mərd insanların bir çoxu vətən və xalq uğrunda vuruşlarda ölümü böyük bir qəhrəmanlıqla , açıq gözlə qarşılamış, zalımlara əyilməmiş və beləliklə, xalq işinə və mərama sədaqət yolunda ən gözəl nümunələr göstərmişlər.Onların əziz xatirələri dönməzlik və mübarizlik simvolu kimi xalqın ürəyində yaşayır.Geniş kütlələr içərisində onların mübarizələri və həyatın son anlarındakı mübarizəyə çağıran sözləri haqqında xatirə və hekayətlər dildən - dilə gəzir.Beıə fədakar yoldaşlardan biri də Məhəmmədhəsən Rəzzaqidir.…

Ətraflı

21 AZƏR ŞƏHİDİ ƏZİM BOLƏNDİ

İran xalqlarının azadlıq və səadəti uğrunda həyatını qurban verən minlərlə mübarizlər sırasında Əzim Boləndinin də fəaliyyəti unudulmaz və xatirəsi əzizdir.

Əzim Boləndi Ərdəbil vilayətinin Ağmiyan kəndində əkinçiliklə məşğul olan zəhmətkeş ailədə 1292 - ci ildə (1913) anadan olmuşdur. Ərbab, mübaşir və dövlət məmurlarının zülmü nəticəsində öz vətənini tərk edən bu ailə 1302 - ci ildə (1923) yenidən Ərdəbilə qayıtmışdır.Bu zamandan etibarən Əzim Ərdəbil şəhərinin Sədi mədrədəsinə daxil olmuş və 1312 - ci ildə (1933) mədrəsənin 6 -cı klasını müvəffəqiyyətlə qurtara bilmişdir.Bu dövrdə onun nizam və vəzifə xidmətinə cəlb edilməsi, yenə də təhsildən ayrılmasına səbəb olmuşdur.Ə…

Ətraflı

FİRQƏMİZ İŞƏ BAŞLADI

İranda 20-ci əsrin görkəmli siyasətçisi Seyid Cəfər Pişəvəri 12 şəhrivər müraciətnamə və ya 12 Şəhrivər bəyanatının nəşri ilə bağlı “Firqəmiz işə başladı!” başlıqlı məqalə yazıb və 1324-cü il çəhrivərin 14-də “Azərbaycan” qəzetinin ilk nömrəsində dərc etmişdir. Bu məqalə 12 Şəhrivər müraciətnaməsinin təhlilində böyük mövqeyə malikdir. Ona görə də 12 Şəhrivərin nəşrinin 77-ci il dönümü üçün bu yazını Azərbaycan Demokrat Firqəsi saytının oxucularına təqdim edirik.

FİRQƏMİZ İŞƏ BAŞLADI

Düşənbə günü firqəmizin müraciətnaməsi1 intişar tapdı. Bu müraciətnamə xalqımız tərəfindən geniş təvəccеһ və böyük …

Ətraflı

Azadlıq yolunun fədaisi Qulaməli İsmayılzadə

Milli Demokratik hərəkatın qələbəsi uğrunda mərdliklə mübarizə aparan fədailərdən biri də Qulaməli İsmayılzadədir.İsmayılzadə Qulaməli 1301 - ci il şəmsi ilində (1922) Dizcərud mahalındakı İrvan kəndində muzdur kəndli ailəsində anadan olmuşdur.Onun uşaqlıq dövrü çox ağır keçmiş, nökərçilik etdiyi xanın qapısında həmişə döyülüb təhqir olunmuşdur.Hələ kiçik yaşlarından zülm və istismara , təhqir və yoxsulluğa məruz qalmış Qulaməli 1322 - ci ildə ( miladi1943) Hizbe Tudə İranın sırslarına daxil olmişdur. İsmayılzadə hizbə ( partiyaya) daxil olduqdan sonra onun ən fəal üzvlərindən birinə çevrilir.O, həmişə belə deyirdi:" Mən hizbin sərbazıyam.Təşkilata lazım olan ən çətin tapşırıqları xa…

Ətraflı

21 AZƏR ŞƏHİDİ MƏHƏMMƏDAĞA MƏZLUMİ

1325 - ci ildə (1946) İran Silahlı Qüvvələri Azərbaycana xaincəsinə basqını zamanı faciəli surətdə qətlə yetirilən fədailərdən biri də Məhəmmədağa Məzlumidir.

Məzlumi Məşrutə hərəkatı dövründən başlayaraq azadlıq hərəkatına qoşulmuş, "İctimaiyyun - Amiyyun" təşkilatına ( sosial demokrat firqəsinə) , nəhayət, İran kommunist firqəsinə üzv olmuş və firqənin Ərdəbil təşkilatında gizli surətdə fəaliyyət göstərmişdir.

Geniş həyat təcrübəsinə malik olan Məhəmmədağa Məzlumi kütlələrlə işləməyi, kəndlilər arasında təbliğat - təşviqat işləri aparmağı çox yaxşı bacarırdı.O, gizli işi açıq mübarizə ilə əlaqələndirməkdə də ço…

Ətraflı

ŞƏHİD OLMUŞ ATA VƏ OĞUL

Azadlıq və istiqlal uğrunda canını qurban verənlər haqqında sənədləri gözdən keçirdikdə bir çox azərbaycanlı ailələrin heç olmasa bir üzvünün itirdiyini, bəzən bir ailənin iki üzvünün şəhid olduğunu, bəzən də bütün ailənin məhv edildiyini, yaxud neçə qardaşın bir yerdə, ata - oğulun bir səngərdə şəhid olduğunu görürük. Belə ailələrdən biri də İbrahim Əli oğlu Gərməduzinin ailəsidir.Bu ailədə azadlıq və istiqlal uğrunda ata və oğul bir yerdə şəhid olmuşlar.

Məşhədi 1275 - ci şəmsi ilində (1896) Gərməduz mahalının Motaəlli kəndində İbrahim kişinin əkinçi ailəsində anadan olmuşdur.O, cavan yaşlarına qədər məktəb üzü görmədən i…

Ətraflı

ŞƏHİD ƏTAULLA ZƏNDİYAN

Doğma vətənimizin istiqlalı və yeni nəslin xoşbəxt gələcəyi naminə mətin addımlarla ölümü istiqbal edən, azadlıq hərəkatına və xalqlar dostluğuna ömrünün son dəqiqələrinə qədər sadiq olan şəhid Ətaulla Zəndiyan da mübarizə tariximizdə dan ulduzu tək parlayan mərd mübarizlər sırasında özünə məxsus mövqeyə malikdir.

Ətaulla Zəndiyan 1291 - ci il şəmsi ilində(1912) İsfahanın yoxsul ailələrinin birində anadan olmuşdur.Ailə həyatının iqtisadi çətinliklərinə və mürtəce rejim tərəfindən yaranmış olan bir sıra süni maneələrə baxmayaraq, özünün səyi və zəkasıyla oxuyub savadlana bilir.Lakin bir tərəfdən ailə həyatının dözülməz maddi şəraiti və başqa cəhətdən məktəb …

Ətraflı