21 Azer herekati, Azerbaycan tarixinin shanli
ve sherefli sehfelerindendir.
Cenubi Azerbaycanda , 1945-ci il dekabrin 12-de yaranan ve bir il sonra, xarici quvelerin tesiri ile suquta yetirilen, Azerbaycan Milli Høkumetinin, onun uzvulerinin qehremanligi, fealiyyeti her zaman Cenubi ve Shimali Azerbaycanda, elecede dunyan her bir nøqtesinde yashayan azerbaycanlilar arasinda teblig olunur ve onlarin qehremanligi unudulmur. Azerbaycan Milli Høkumetinin rehberleri Seyid Cefer Pisheveri, Genral Qulam Yehya, Sarab fedailerinin rehberi Memi Sadiqi ile yanashi, Milli Høkumetin bash prokuroru olmush Firudin Ibrahiminin xususi yeri var.
Firudin Ibrahimi XX esrin gørkemli ziyalisi, Azerbaycanin menafeyini her sheyden ustun tutan huquqshunas olmushdur. O Vetenini seven, ona bagli olan, onun inkishafi ucun calishan bøyuk bir shexsiyyet idi. Azerbaycan Demokratik Firqesinin Merkezi Komitesinin uzvu, Azerbaycan Milli Meclisinin numayendesi, Milli Høkumet zamani, Azerbaycanin bash prokuroru olmush Firudin Ibrahimi, her zaman elme bøyuk maragi, derin zekasi ve istedadi ile secilirdi. Tehranda tehsil aldigi døvrde o huquq elminin esaslarini menimseyib, Milli Høkumetin qerarlarinin ve qanunlarinin hazirlanmasinda bøyuk rol oynamishdir. Firudin bey 1918-ci ilde Cenubi Azerbaycanin Astara sheherinde anadan olmushdur. Genclik ilerinden bashlayaraq, Firudin bey, Iran shah rejiminin, saray shovinistlerin apardigi siyasete nifret etmish, azadliq ashiqi olmushdur. 1945-ci ilin mayinda Tehran Universitetinin huquq fakultesini bitirdikden sonra, Iranin Xarici Ishler Nazirliyi terefinden " Ettelaat” qezetinde ish teklifine baxmayaraq, Azerbaycana qayidib, dogma vetenine xidmet etmeyi ustun tutmushdur. 1943 ilden S.C. Pisheverinin tesis etdiyi " Ajir” qezetinde emekdashliga bashlayir. ADF-nin resmi orqani olan Azerbaycan qezetinde øz fealiyyetini divam etdirerek insanlarda veten sevgisi, azadliq ugrunda mubarizeye qalxmasinda øz yazilari, meqaleleri ve cixishlari ile xususi rol oynamishdir.
Beynelxalq munasibetler, dovrun guclu siyasetcisi, publistik meharetine gøre Milli Høkumet Firudin beyi, Paris Sulh konfransina gøndermishdir. Paris konfransi, Azerbaycan Milli Høkumetin sesini dunyaya catdirmaq ucun gøzel vasite idi. Tebrizde Azerbaycan turkcesinde yazilmish pasporta Fransa vizasinin alinmasi Tehranda , Iran Xarici Ishler Nazirliyinde ne qeder tecub ve naraziliqla qarshilansada, bu Azerbaycan Milli Høkumetinin taninmasi demek idi. Firudin bey bu barede yazirdi: Menim pasportum Tebriz polis idaresi terefinden verilmish ve neticede Azerbaycan dillinde yazilmishdir. Ona gørede men bu pasportu hemishe bir eziz yadigar kimi saxlayacagam.
12 dekabr 1946-ci il ( 21 Azer ) tarixinde , øzunu dost ølke kimi gøsteren ve xarici quvelerin satqin siyaseti neticesinde Azerbaycanin Milli Høkumeti suqut etdi. Firudin beyin hebsi zamani, shah rejimine qulluq eden qeztcilerin ” Siz prokuror oldugunuz zaman hansi ishleri gørmusunuz ” sualina bele cavab verdi : ” Biz mehbuslarin cinayet ishlerini arashdirib, gunahsiz insanlari azad etdik. Xalqimizin huquqlarini mudafie etmekle, onlari satqin hakimlerin ve satqin rejimin zulumunden xilas etdik.
Edamdan iki gun evvel Firudin bey Paris Sulh Konfransinda geydiyi kostyumunu zindana gønderilmesini istemishdi. Edam olundugu gun hemen kostyumda Tebrizin Settarxan xiyabaninda, Gulustan baginin qarshisinda meydana getirilir. Edam olunan zaman Firudin beyin son sozleri : Yashasin Azerbaycan ! Yashasin Azadliq ! Mehv olsun istibdad ! Yashasin Iran xalqlarinin birliyi !
